تمام موجودات و اشیا در جهان می توانند از نگاه هاي خاص،طبقه بندي شوند.به عنوان مثال انسان را می توان بر اساس سن،جنسیت،ملیت،نزاد،دین،تحصیلات،شغل و…تقسیم بندي نمود.در چای هم ما تقسیم بندي های مختلفی داریم.مانند کشور(ایرانی-هندی- سیلان_کنیا_اندونزي و…) یا نوع اکسیداسیون(چای سیاه-چاي سبز-چای اولانگ-چای سفید) یا نوع تولید(دستی و صنعتی)…در این مقاله می خواهیم به طبقه بندی از نوع گرید یا درجه بندی بپردازیم.
درجه بندی به اندازه برگ خشک شده چای می گویند که به ترتیب از کوچک به بزرگ به شرح زیر است:
چای شکری:
این نوع چای از لحاظ اندازه به کوچکترین نوع چای می گویند که مانند شکر بسیار ریز است و کاربرد اصلی آن براي تی بک(چای کیسه ای) است.به دلیل اینکه بسیار ریز است،از لحاظ زمان رنگ دهی،سریع ترین چای جهان است.ولی از لحاظ کیفیت،باید گفت از کیفیت بالایی برخوردار نیست.
چای CTC(کله مورچه):
این چای پس از چای شکری کوچکترین چای محسوب می شود که تولید آن با چاي های معمول و سنتی در جهان متفاوت است و اصطلاحا چای ارتودکس محسوب نمی شود.مانند تیله گرد ولی خیلی ریز است.به همین دلیل اصطلاح کله مورچه را روي آن گذاشته اند.این چای خیل زود دم است و معمولا مشاهده شده که با چای های دیگری(مانند چای باروتی) توسط مصرف کنندگان ترکیب شده و به صورت مخلوط استفاده می شود.
چای باروتی:
اندازه این چای تقریبا بین 2 تا 3 میلیمتر است.صرف نظر از کیفیت و نوع کشور تولید کننده،تقریبا از پر مصرف ترین چاي های ایران است.یعنی مصرف چای باروتی در کشور ایران بسیار بالاست.احتمالا به دلیل تغییر سبک زندگی، و سرعت کارها، با توجه به سرعت رنگ دهی،و عدم زمان لازم براي دم کشیدن چای،از مطلوب ترین چای ها در بین مردم ایران،خصوصا کرد نشینان است.
چای شکسته:
این نوع چای بعد از چای قلم،بزرگترین اندازه برگ چای را داراست و بین 15 تا25 میلیمتر طول هر برگ چای خشک است.افرادي که داراي سلایق نسبتا سنتی و کلاسیک هستند از این نوع چای استفاده می کنند.
چای قلم:
بزرگترین اندازه برگ چای را از لحاظ درجه بندی،چای قلم دارد.این چای نسبتا دیر دم است ولی بیشترین خواص چای را در جهان،چای قلم دارد.زیرا تمامی قسمت هاي یک برگ چای در آن قرار دارد.